Ingezonden brief: Boeren door de eeuwen heen

NIJKERK Zelf ben ik opgegroeid als boerendochter en begrijp de onrust onder de boeren heel goed. Hoewel op mijn leeftijd dit niet meer hoeft, heb ik er een groot deel van leven wel mee te maken gehad. Menig boerenbedrijf is over gegaan van vader op zoon, al eeuwen lang. Het zijn niet alleen de koeien-, varkens-, of kippenboer, het raakt de hele sector. Om te beginnen waren mijn overgrootouders van moederskant, schaapherders. Begonnen in Wenun (bij Apeldoorn) in 1774, via Hoevelaken 1803 naar Nijkerk, tot 1917, drie generaties lang.

Mijn overgrootouders van vaderskant, vertrokken in 1881 naar Holland MI in Amerika. Hun oudste dochter bleef alleen achter in Nijkerkerveen en trouwde met een boer uit Putten. Hun oudste zoon werd boer op de Palissaden. Hij trouwde in 1918 met een boerendochter. Toen werd het al wat ingewikkelder, want deze boerderij kon niet worden overgenomen door vier zoons.

De oudste werd boer in Zwartebroek, de tweede (mijn vader) in Nijkerkerveen, de derde zoon vertrok in 1951, met zijn vrouw en zijn jongste zus en haar man naar Canada. Hij werd timmerman, zijn zus en haar man werden wel boer in Canada. De jongste broer bleef op de plaats van zijn vader.

Omdat mijn vader jaren lang ziek was, moest ik vaak met mijn beide broers helpen met melken en op het land werken. Mijn broers werden geen boer, omdat dit toen al niet haalbaar was. Alle land lag kilometer van huis. Alles moest toen al grootschalig worden, de mechanisatie kwam opgang. Het paard werd verkocht en er kwam een tractor. Met de hand melken werd later gedaan met de melkmachine. Zo veranderde er veel. Heel veel. Boeren is een vrij beroep, maar een boer is tegenwoordig wel degelijk ondernemer. Wat te denken van alle wetten en regeltjes van de laatste jaren. Een bijna onmogelijke opgave, doordat deze ook nog eens constant veranderen. Eerst moest alles grootschalig, dan ineens moeten ze alles weer beperken. De kosten rijzen de pan uit, de opbrengsten steeds minder. Hoe houden ze dat vol?

Foto: Archieffoto

Nu krijgt de boer ook nog eens overal de schuld van. Wat te denken van het inwoners verschil tussen 1950 en 2022, het aantal koeien zijn er nog bijna evenveel, de boerenbedrijven verdwenen als sneeuw voor de zon, om maar te zwijgen van het aantal auto`s en dan de vliegtuigen. Het is niet mijn bedoeling om hierover uitvoerig uit te wijden, maar het raakt ons allemaal. Dat wel!

Mag hopen dat men in Den Haag hun stemmen mogen horen en het rustig mag blijven. Het kan wel, dat hebben we de afgelopen dagen ook gezien. Boeren langs de snelwegen en de vrachtwagens stonden rustig te wachten. De chauffeurs zaten gemoedelijk op de vangrails met de boeren. Boerinnen kwamen langs en deelden gekookte eieren uit, anderen kwamen langs met dropjes. Misschien de volgende keer wel met KING pepermunt. Die hebben we vast nog wel over gehouden de laatste jaren. Hopen dat het snel weer andere tijden mogen worden. Dat dit net als COVID-19 ook weer beter worden mag. Dit zijn we nog lang niet vergeten. Het waren bizarre tijden.

Een stem sprak tot de aarde, hemel en zee.
En de boer heeft haar gehoord:
- ,,Ter wille van den boer die ploegt
Besta de wereld voort!”
Uit: P. Hijmans Werumeus Bunings, De ”Ballade van den boer”. Maar de boer hij ploegde voort.

Willy Klok – van Dasselaar