Afval scheiden gaat goed in Nijkerk, maar moet nog beter

NIJKERK Het terugbrengen van de hoeveelheid afval naar dertig kilogram per inwoner per jaar lijkt een onmogelijke opgave. Dat blijkt uit de cijfers over 2020, maar ook uit het rapport dat is uitgebracht door de Rekenkamercommissie Vallei & Veluweland.

De commissie komt tot de conclusie dat er hogere doelstellingen voor 2025 moeten worden geformuleerd en aangegeven moet worden welke maatregelen nodig zijn om de gewenste dertig kilogram te bereiken. Volgens de commissie ligt het voor de hand om door te gaan met zo veel mogelijk scheiden van afval en de bron voor hergebruik van grondstoffen en hier een schepje bovenop te doen.

NIET WACHTEN Duidelijk is dat alle partijen in de gemeenteraad niet met extra maatregelen willen wachten tot een nieuw afvalbeleid wordt geformuleerd. Dat wordt ook toegezegd door wethouder René Windhouwer, die belooft binnen redelijke termijn met voorstellen naar de raad te komen over hoe al vooruit kan worden gelopen op het nieuw te ontwikkelen beleid. Meer communicatie naar de burger toe wordt gezien als een belangrijk middel.

NAUWELIJKS VERVUILD Ingezameld afval binnen de gemeente Nijkerk is nauwelijks vervuild. Maar de doelstellingen die waren gesteld voor de hoeveelheid restafval zijn niet gehaald. Dat blijkt uit het onderzoek van de Rekenkamercommissie Vallei & Veluwerand. De algemene conclusie is dat het scheiden van afval goed gaat in Nijkerk, maar dat het nog beter kan en moet.

Tijdens de raadscommissie werd duidelijk dat alle partijen in de raad snel actie willen om afval beter te scheiden. Daarbij werd wel de vraag gesteld of het uitgangspunt om de hoeveelheid restafval terug te brengen tot dertig kilogram per inwoner nog wel een reëel doel is.

DOELSTELLING Voor 2020 had de gemeente zich tot doel gesteld 103 kilogram restafval per inwoner te realiseren en 76 procent afvalscheiding. Dat laatste werd gehaald met een procentje extra. Maar de werkelijke hoeveelheid restafval per inwoner komt uit op 115 kilogram per inwoner, waarmee de doelstelling van dertig kilogram nog ver weg is. 

Door alle partijen in de raad wordt aangedrongen om een nog betere communicatie over het scheiden van afval en mogelijkheden om de hoeveelheid afval op voorhand al terug te dringen. Martin Boels van de Rekenkamercommissie waarschuwt wel dat hier geen wonderen van mogen worden verwacht. Dit omdat het ingezamelde afval nauwelijks is vervuild en de inwoners dus goed lijken te weten welke afval in welke bak moet. Communicatie ziet hij als een goed middel, maar hij verwacht niet dat de hoeveelheid restafval daarmee ineens naar tachtig kilogram per inwoner gaat. 

De Rekenkamer concludeert dat de door de gemeente genomen maatregelen wel hebben geleid tot een aanzienlijke vermindering van de hoeveelheid restafval en een toename van de apart ingezamelde grondstoffen. Met name plastic, metalen verpakkingen en drankenkartons, het zogenoemde PMD-afval.

NORM De kwaliteit van apart van het restafval ingezamelde grondstoffen voldoet aan de norm die daaraan worden gesteld. Daarmee kunnen de grondstoffen worden hergebruikt voor nieuwe producten. De Rekenkamer concludeert echter wel dat iets meer dan de helft van het restafval bestaat uit grondstoffen die kunnen worden hergebruikt en dat de scheiding nog aanzienlijk kan worden verbeterd. 

Onder meer wordt aangegeven dat strengere handhaving kan leiden tot een verdere verbetering van de afvalscheiding naast communicatie. Dat levert de gemeente financieel geld op, omdat het verwerken van restafval duur is in de totale keten van afvalverwerking. 

INFORMATIE De Rekenkamer vindt de informatie die het college aan de raad verstrekt onvoldoende om de raad te laten inzien of de beleidsdoelstellingen rond de inzameling van afval worden gehaald. De raad krijgt bijvoorbeeld geen informatie over de kwaliteit van de ingezamelde grondstoffen. Betere en uitgebreidere informatie wordt daarom bepleit.

Door Wijnand Kooijmans