Boeren maken zich grote zorgen over plannen superkazerne: ‘Het treft ons hele gezin’

24 januari 2023 om 14:15 Mensen Tips van de redactie

NIJKERK Het gezin van Heimen en Teuni Lokhorst woont vlak over de Nijkerkerbrug in een uniek stukje agrarisch gebied. De schok was groot toen ruim een maand geleden bleek dat deze grond door Defensie is aangemerkt als voorkeurslocatie voor een superkazerne van de Landmacht. In de media is er al heel wat om te doen geweest. En waar steeds maar over Flevoland en Zeewolde wordt gesproken, is het betrekkelijk stil in Nijkerk. En dat terwijl het gebied hemelsbreed gemeten dichterbij de kern van de stad Nijkerk ligt dan bij het dorp Zeewolde.

„Ja, we zijn wel een beetje mediamoe. Het is een achtbaan waar we in zitten en waar voorlopig nog geen eind aan komt, lijkt het wel”, aldus Teuni Lokhorst. Het boerenechtpaar kreeg begin december totaal onverwacht twee ambtenaren van de gemeente Zeewolde en Defensie op het erf. Terwijl de tv-ploegen met camera’s op de dijk stonden te trappelen om reacties, werd het bericht over de plannen voor hun leefgebied persoonlijk overgebracht aan de gezinnen waar het om draait. Verbijsterd was het stel. En dat geldt ook voor de rest van de buurt. „Vanaf dat moment ging het nieuws al rond via de media en hebben onze telefoons niet meer stilgestaan.”

Het is een achtbaan waar we in zitten en waar voorlopig nog geen eind aan komt

UNIEKE LANDBOUWGROND Al meer dan zestien jaar woont het gezin in boerderij ‘Boeijend’ aan het Erkemederpad. De keuze voor Flevoland was destijds een hele bewuste. De familie boerde eerst in Putten, op het bedrijf waar ook de ouders en grootouders van Heimen gewoond en gewerkt hebben. „Het bedrijf was slecht verkaveld en het leek ons altijd al geweldig om in de Flevopolder een bedrijf te hebben. Vooral de unieke landbouwgrond van de polder trok ons erg aan. Wij hebben koeien en op deze grond worden spruiten geteeld.”

Het treft ons hele gezin en dus ook onze kinderen

ONZEKERHEID De komst van de kazerne betekent dat de familie en hun buren moeten verkassen. Ergens deze zomer wordt het besluit door het kabinet genomen en tot die tijd blijven de boerengezinnen in het gebied onzeker over hun toekomst. „Niet alleen wij als ondernemers moeten omgaan met dit nieuws, maar het treft ons hele gezin en dus ook onze kinderen. Want vanaf die ene dag in december zijn ook zij onzeker over school, vrienden en baantjes bijvoorbeeld. We weten nu niet waar we over een paar jaar zullen wonen. Voor ons als boerenbedrijf betekent het ook dat - vanaf het besluit - we geen vergunningen meer krijgen om onze werkzaamheden uit te voeren. We hebben allemaal jarenlang veel geïnvesteerd om aan de regelgeving te voldoen. Maar verder investeren gaat straks ook niet meer en stilstand is achteruitgang.”

De nieuwe superkazerne zou in het agrarisch gebied tussen de Nijkerkerbrug en Zeewolde gerealiseerd moeten worden. Google Maps.

Voor ons als boerenbedrijf betekent het ook dat we geen vergunningen meer krijgen om onze werkzaamheden uit te voeren

NIET DE JUISTE KEUZE De buurt en de andere boeren die in de omgeving wonen, proberen van alles om de overheid te laten inzien dat deze polder niet de juiste keuze is voor de plannen van Defensie. Er is een brandbrief geschreven aan bewoners van Zeewolde en de media om te waarschuwen voor de ‘Amerikaanse taferelen’ die gaan spelen langs het Nuldernauw. „Het gaat van rust, rund en ruimte naar massaal en hypermodern.”

GEVOLGEN Als de superkazerne er straks echt gaat komen, dan moet eerst de Flevolandse landbouwgrond worden klaargestoomd voor een mega verbouwing. Dat de grond onder NAP ligt, zal duidelijk zijn.. Hoe meer meter onder het NAP, hoe meer heipalen eraan te pas gaan komen. „Het klaarmaken van de grond voor de verbouwing zal voor de ondernemers die niet weg hoeven en blijven boeren ook enorme gevolgen hebben” zegt Lokhorst. „Want het grondwaterpeil zal veranderen en dit heeft absoluut gevolgen voor de natuur. „We zijn benieuwd of de Nijkerkers zich hier wel van bewust zijn. Maar denk ook aan de logistieke problemen die zullen ontstaan. We hebben begrepen dat er ongeveer 7000 militairen op de kazerne komen werken. Daarvan zal een groot deel zo dicht mogelijk bij hun werk willen wonen. Dan is Nijkerk natuurlijk een hele logische keuze, want dat ligt dichter bij het gebied dan Zeewolde. Dat gaat een enorme druk op de woningmarkt geven. En als het defensiepersoneel naar Nijkerk verhuisd is, moeten die mensen nog steeds wel met de auto over de Berencamperweg en de Nijkerkerbrug naar hun werk. Het loopt daar nu al zo vaak vast tijdens de spits. Hoe moet dat straks dan? We denken ook aan alle loonbedrijven die in Nijkerk gevestigd zijn en veel werk in de polder hebben. Die gaan hier ook veel last van krijgen.”

Het klaarmaken van de grond voor de verbouwing zal voor de ondernemers die niet weg hoeven ook enorme gevolgen hebben

GROTE ZORGEN Heimen Lokhorst spreekt regelmatig met goede kennis en ‘buurman’ Rijkert Blokhuis. Blokhuis (links op de foto naast Teuni) woont een eindje verderop en heeft ook een boerenbedrijf. De telefoontjes en gesprekken gaan vaak over het werk en de ontwikkelingen binnen hun sector, maar sinds eind december is de kazerne onderwerp van gesprek. Rijkert Blokhuis is met zijn melkveebedrijf en akkerbouwbedrijf gevestigd in Zeewolde, maar voelt zich een echte Nijkerker. In Nijkerk worden de boodschappen gedaan en is het gezin betrokken bij de Hervormde gemeente. Gelukkig voor hem valt zijn adres net buiten het gebied waar de nieuwe ‘superkazerne’ zich zou moeten gaan vestigen, maar hij merkt dat het nieuws enorm leeft in zijn omgeving. ,,De boeren die weg moeten, maken zich grote zorgen. Dat komt voornamelijk doordat er nog zo weinig over bekend is. De boeren die het aangaat, kunnen daardoor nog geen maatregelen treffen”, weet hij. 

,,Een jaar geleden kregen boeren hier in de buurt nog te horen dat ze moesten krimpen, vanwege de natuur. En nu zou defensie er een kazerne neer kunnen zetten en komt hier een paar duizend man heen”, merkt Blokhuis op. Ook voor zichzelf en zijn gezin voorziet Blokhuis nadelige gevolgen van de mogelijke komst van een kazerne: ,,Qua verkeer is het nu vaak al hartstikke druk bij de Nijkerkerbrug, we staan al vaak zat in de file. Dat wordt straks natuurlijk alleen maar erger als die kazerne er daadwerkelijk komt. Veel kinderen uit de omgeving gaan in Nijkerk naar school, dus ook voor hen zal het problemen gaan opleveren, vermoed ik.”  

Een jaar geleden kregen boeren hier in de buurt nog te horen dat ze moesten krimpen, vanwege de natuur

FLEVOPOLDER De Flevopolder is speciaal drooggelegd voor de landbouw. Veel boeren in het gebied zijn erg verbaasd dat de meest vruchtbare grond van Nederland zou moeten wijken voor een kazerne die waarschijnlijk 500 hectare zal gaan innemen. „Dat is een gebied van zo’n 700 keer de grasmat in de Arena.” Onderzoeker Piet de Wolf van de Wageningen Universiteit zei onlangs in 1Vandaag dat het belangrijk is dat ze niet alleen in Den Haag, maar ook in Europa meer oog houden voor wat er in Flevoland gebeurt op agrarisch gebied. De vruchtbare landbouwgrond van de jongste provincie van Nederland is belangrijk voor de voedselvoorziening, benadrukt hij. „Ook Europa krijgt een probleem nu landen als Spanje langzaam te warm worden om gewassen te verbouwen. En Flevoland is gemaakt voor de landbouw.” Zorgen voor voldoende voedsel is iets wat best actueel is deze dagen. Maar oorlog - en automatisch het onderwerp defensie - is dat nu ook. Zal de natuur straks moeten wijken voor de soldaten?

Naast de boeren in het gebied zegt ook de gemeente Nijkerk overvallen te zijn door het nieuws over de mogelijke komst van de kazerne. Het college van burgemeester en wethouders was niet van tevoren ingelicht over de plannen van Defensie. ,,Dat het grote gevolgen heeft voor Nijkerk, is een zekerheid”, zei burgemeester Gerard Renkema eerder al in een reactie op het nieuws. ,,Zeker als het gaat om mobiliteit en woningbouw.” Een gesprek met de collega’s in Zeewolde en met Defensie staat op de agenda.