College onderzoekt mogelijkheden voor onderbrengen Nijkerks archief

NIJKERK Voor het onderbrengen van het archief wil het Nijkerkse college van burgemeester en wethouders twee mogelijkheden nader onderzoeken. Het gaat om het behoud van de huidige archiefkelder of de keuze het archief onder te brengen bij de regionale archiefdienst.

door Wijnand Kooijmans

Bij de aankoop van het voormalige Rabobankgebouw aan de ’t Van Hoffstraat als nieuw gemeentehuis was duidelijk dat de archieven niet mee zouden verhuizen naar dit pand. En dat naar een alternatieve locatie en eventuele werkwijze moest worden gezocht.

EIGEN BEHEER De gemeente Nijkerk beheert haar eigen historische stadsarchief op dit moment zelf. Het oudste stuk dateert uit 1401. Dit archief is openbaar en open voor archiefonderzoek. De historische archieven bevatten ook documenten die geschonken en in bewaring zijn gegeven. Het gaat dan onder meer om het Gasthuis, het weeshuis, de Hervormde gemeente en de Katholieke parochie. Deze archieven moeten vanuit historisch oogpunt ook blijven bewaard.

De afgelopen periode is onderzoek gedaan naar verschillende mogelijkheden voor het onderbrengen van de archieven. Hierbij zijn handhaving van het huidige archief en het onderbrengen bij de regionale archiefdienst als enige opties naar voren gekomen.

TE DUUR De opties voor een archiefbewaarplaats bij het nieuwe gemeentehuis zijn afgevallen, omdat deze scenario’s als te duur worden beoordeeld. Voor de realisatie van een archief onder de te bouwen raadszaal is de grondwaterstand bovendien een knelpunt en is deze optie ruimtelijk nagenoeg niet inpasbaar. 

Onderbrengen in het verhuurde deel aan de Rabobank wordt evenmin als optie gezien. Deze locatie komt pas op termijn beschikbaar en brengt zeer hoge kosten met zich mee om te voldoen aan de voorwaarden waaronder een archief moet worden opgeslagen. Het betreft onder meer temperatuur, licht en vochtregulatie. Een nieuwe ruimte aankopen of huren wordt gezien als de meest kostbare variant en valt daarmee ook af. Los van de vraag of een dergelijke locatie al dan niet beschikbaar is.

DIGITALISEREN Het in eigen beheer houden betekent dat de huidige werkwijze in stand kan worden gehouden. Wel is dan het uitgangspunt dat de fysieke archieven zo veel als mogelijk worden gedigitaliseerd.

In dit scenario blijven de archieven in beheer op een beperkt deel van de huidige locatie, het deel dat bekend staat als de atoomkelder. Dit brengt wel mee dat bouwkundige aanpassingen moeten worden gedaan. Het gaat om het deels slopen en afbakenen van de kelder, het verplaatsen van de lift en de komst van een ontvangst- en werkruimte in het monument. Dat betekent dat het actief tijdens de verbouwing tijdelijk opgeslagen moet worden en vervolgens weer moet worden teruggeplaatst.

STREEKARCHIVARIAAT De tweede mogelijkheid die wordt onderzocht is het uitplaatsen van het archief naar het Streekarchivariaat Noordwest Veluwe in Harderwijk. In deze variant moet er een alternatief gezocht worden voor de archieven van de stichting Oud Nijkerk. 

In het onderzoek wordt onder meer gekeken naar de dienstverlening, de lokale binding, de financiën en de aspecten die te maken hebben met de bedrijfsvoering van de gemeente. Met het onderzoek is 23.000 euro gemoeid. Het versneld digitaliseren brengt een kostenpost mee van 185.000 euro. Voor het scannen dat niet in eigen beheer kan worden uitgevoerd is extra nog 80.000 euro nodig.