‘Als de tocht er komt, [doe ik weer mee]'

Oud-marathonschaatser Jannes Bast (78) genoot op het ijs

17 februari 2021 om 08:17

Bast stond vorige week woensdag al op het ijs. Hij is de 70 al ruim gepasseerd en toch legde hij afgelopen week heel wat kilometers af op het ijs bij de Zeedijk en bij Harderwijk en Elburg. ,,Het was een geweldige week. En zeker in deze tijd van corona was het fijn dat we er even op uit konden.”

Als kind deed hij vooral aan turnen en voetbal, maar toen hij last van zijn knie kreeg, ging hij verder kijken. En zo kwam de Nijkerker als 24-jarige jongen terecht bij Schaatsvereniging Viking Harderwijk. Hij raakte in de ban van het schaatsen en vijf jaar later behoorde hij al tot de Nederlandse marathonschaatsters. Drieëntwintig jaar lang deed hij als marathonschaatser mee aan wedstrijden en gooide hij hoge ogen. Hij schopte het zelfs tot de A-rijders, wat nu de topdivisie wordt genoemd. ,,Ik hoorde bij de beste twintig en heb zelfs een keer de tweede plek behaald”, blikt Bast terug. Na zijn 40ste kwam hij bij de masters terecht en ook daar stond hij regelmatig op het podium. ,,Regionaal was ik een hele goede rijder en landelijk behoorde ik tot de subtop.”

TRAINER Na 23 jaar op het ijs besloot Bast dat het tijd was om te stoppen. ,,Op een gegeven moment vond ik het genoeg en was het plezier weg. Ik ben gezegend met een prachtige tijd, maar het was goed geweest.” Helemaal stoppen met schaatsen deed hij niet, integendeel. Bast was betrokken bij de oprichting van de Schaats- en Skeelervereniging Nijkerk. Vanaf het allereerste moment is hij daar trainer en nog altijd geeft hij zijn kennis door aan de leden. ,,Ik vind het heel leuk om de techniek van het schaatsen bij te brengen”, vertelt de oud-marathonschaatser. Het geheim om een echt goede schaatser te worden? ,,Je moet zorgen dat je de juiste techniek onder de knie krijgt. Schaatsen is 75 procent techniek en de rest is kracht en conditie. Met de juiste techniek kun je goed schaatsen, ook als je wat minder fit bent. Met een goede conditie kun je ook hard gaan, maar als dat het even laat afweten en je mist die techniek, dan kom je er niet.”

Zelf trainen doet Bast nog maar zelden. Gezien zijn respectabele leeftijd ook geen schande. ,,Ik blijf wel in beweging en ik heb een goede conditie. In de winter ga ik nog wel mountainbiken bijvoorbeeld. Ik let nog altijd op mijn voeding en eet gezond. Maar echt specifiek trainen voor het schaatsen, dat doe ik niet meer. Pas als er ijs ligt, trek ik de schaatsen weer aan, en eigenlijk gaat dat nog heel goed.”

ELFSTEDENTOCHT Tijdens de schaatskoorts van afgelopen week werd natuurlijk ook weer gesproken over de Elfstedentocht. Bast heeft zijn startbewijs klaarliggen, hij mag in de eerste groep, als nummer 582, van start. ,,Het gaat dit jaar niet meer gebeuren vrees ik, maar ik weet zeker dat het er nog een keer van komt”, is hij stellig. En als de tocht der tochten dan eindelijk weer doorgaat, staat Bast aan de start. ,,Dan doe ik zeker weer mee. Of ik hem ook zal uitrijden? Dat wordt elk jaar lastiger. Maar mijn techniek is mijn vriend. Dus onder goede omstandigheden en met mooi weer heb ik er alle vertrouwen in dat ik hem uit rijd.”

Alle ophef in de media over de Elfstedentocht, daar is Bast te nuchter voor. ,,Na een nachtje vorst denken ze al dat de tocht door kan gaan, maar veel mensen die er op de televisie over praten, hebben hem zelf niet gereden. Ze weten helemaal niet hoe het is. Ze hebben het meteen al over het afsluiten van wegen en de organisatie, maar er komt heel wat bij kijken, zeker in deze tijd. Gelukkig waren de burgemeester van Leeuwarden, Sybrand van Haersma Buma, en Elfsteden-voorzitter Wiebe Wieling verstandiger”, lacht Bast.

IN DE KOOI Zijn eigen deelnamen aan de Elfstedentocht zijn hem in ieder geval goed bijgebleven. In 1985 en 1986 reed hij de wedstrijd, in 1997 de tour en in 2012 schaatste hij samen met tien andere Nijkerkers op eigen houtje de route. ,,In 1985 deed ik voor het eerst mee, ik stond helemaal achterin de kooi en kwam dus heel laat weg. Eigenlijk heb je het dan al verloren, want het scheelt zo vier minuten tussen jou en de schaatsers die als eerste vertrokken. Maar ik haalde heel wat mensen in en zo werd ik toch 73ste met een tijd van 7.23”, vertelt hij trots.

MOOISTE MOMENT Zijn mooiste Elfsteden-moment? ,,Dat was toen we Bolsward binnen kwamen. De kades stonden vol mensen, het leek wel een voetbalstadion. Overal stonden ze te juichen en te klappen voor ons, alsof je net een doelpunt had gemaakt tijdens het WK. Dat was echt een fantastische ervaring. Ik ben de enige Nijkerker die de Elfstedentocht als wedstrijd heeft uitgereden, twee keer zelfs. En ik besef me steeds meer hoe bijzonder het eigenlijk is dat ik dit mocht meemaken.”