Baron was nestor van de Nijkerkse politiek

NIJKERK Met de gemeenteraadsverkiezingen voor de deur wordt er een blik op een mogelijk nieuw bestuur in de gemeente geworpen. Aan het begin van de vorige eeuw was het nog heel gebruikelijk dat gemeenteraadsleden jarenlang hun functie vervulden. Een baan als raadslid was iets dat soms zelfs van vader op zoon werd overgedragen. Baron van Tuyll van Serooskerken werd gezien als één van de nestors van de Nijkerkse politiek.

Maranke Pater

Samen met zijn zus Barones Marie Wilhelmina van Tuyll-van Serooskerken kwam Baron William van Tuyll van Serooskerken op 9 januari 1924 naar Nijkerk toe vanuit Velzen. In die plaats was hij al actief geweest voor de plaatselijke politiek voor de Christelijke Historische Unie (CHU). Woonplaats van de Baron was landgoed Balkenschoten waar hij tot zijn 82e zou blijven wonen. De grootvader van Niels Staal kwam de Baron dikwijls tegen als de Baron weer eens een wandeling naar de stad ondernam. Staal: ,,De Baron had zelf geen auto, dat vond de adel in die tijd vaak te modern en te overdreven. Mijn opa -die ook in het buitengebied woonde- zag hem vaak langs de weg lopen en haalde hem vaak even binnen om bij te komen achter een kop thee en vervolgens was er wel iemand die hem met de auto naar de stad bracht."

De Baron was op 47-jarige leeftijd naar Nijkerk verhuisd en werd ook actief voor de Nijkerkse gemeenteraad. Niels Staal heeft zich verdiept in de geschiedenis van de lokale politiek en gaf hier vorige week donderdag nog een lezing over in Museum Nijkerk. Staal: ,,Toen Van Tuyll van Serooskerken in 1935 binnen de Nijkerkse gemeenteraad actief werd bestond de gemeenteraad uit dertien leden. Vier leden waren actief voor de ARP, vijf hoorden bij de CHU en de overigen behoorden aan de SDAP. De CHU van Van Tuyll van Serooskerken was de dominante partij en bleef heel lang de grootste club binnen de gemeenteraad. Het was de tijd van Gerssen, Meiling en Callenbach, namen van vooraanstaande heren met behoorlijk veel invloed binnen de plaatselijke politiek." Schrijfster Willy Klok heeft wekenlang onderzoek gedaan naar de achtergrond van de Baron. In kranten uit de jaren '50 kwam ze enkele bijzondere verslagen tegen. Klok: ,,Ik ben een artikel tegengekomen waarin een voorstel ter tafelen komt om particulieren de gelegenheid te geven om een badcel te laten plaatsen bij de bouw van hun huis. De heer Callenbach, een mede-bestuurslid zei hierover: 'Het gaat mijn inziens de overheid niet aan of men zich in een teil of in een bad wil wassen', iets waar de baron eenzelfde mening over had." De Baron had volgens Klok veel mooie uitspraken tijdens een vergadering. ,,Zo zei hij eens: 'Het hinkend paar weer achterna komt' en 'een gegeven paard niet in de mond mag zien, maar hij vond het hek toch wel heel slecht.'" De Baron maakte zich veel zorgen over de veiligheid binnen en buiten de stad, daarom maakte hij zich hard voor het verharden van de wegen. Ook de natuur had een grote voorliefde. Klok: ,,Op een gegeven moment werd er gestemd of een stukje grond bij de Beulekampersteeg natuurgebied moest blijven of in cultuur mocht worden gebracht, wat betekent dat er gebouwd mocht gaan worden. De Baron was samen met drie anderen de enige die voor de natuur stemde."

Tot op zijn 80e zat de Baron in de Nijkerkse gemeenteraad. Voor deze verdiensten werd hij benoemd tot Ridder in de Orde van Oranje Nassau. Bij zijn afscheid in juli 1980 werd hij door de raad onderscheiden met een gouden stadspenning. De Baron kon door het overlijden van zijn zuster na een verkeersongeval in 1959 niet meer genieten van het landgoed en zijn hoeve en besloot het te verkopen voor een geldsom van tweehonderdduizend gulden. Hij woonde nog een kleine poos in Nijkerk. Op 10 september 1961 overleed de Baron in Nijkerk. Hij werd begraven in Velsen.

In Museum Nijkerk is momenteel de expositie '100 jaar lokale politiek' te zien. Deze expositie is in opdracht van de gemeente Nijkerk samengesteld met als aanleiding de viering van honderd jaar algemeen kiesrecht.