Gelijk

Hoeveel doodsbedreigingen heb je al gehad? Die vraag werd me gekscherend gesteld na mijn brief aan de sint van een paar weken geleden. Gelukkig kon ik die vraag met 'geen' beantwoorden - blijkt maar weer eens dat de meeste mensen gewoon deugen - maar op sociale media was er wel iemand die vond dat De Stad Nijkerk die column van mij nooit had mogen publiceren. Kennelijk is vrijheid van meningsuiting alleen weggelegd voor wie gelijk heeft in de ogen van de ander. Terwijl die vrijheid toch juist de vrijheid van meningsverschillen hoort te zijn. En de vrijheid van gedachten te veranderen, omdat nieuwe informatie soms tot nieuwe inzichten leidt. In plaats daarvan trekken we liever de bron van informatie in twijfel als de feiten niet matchen met onze meningen en hoor je mensen dingen zeggen als: 'Ik vertrouw de metingen niet, want ik ben het er niet mee eens'. Tja. Wat is wetenschap waard als je de feiten niet vertrouwt? En aan de andere kant: hoe kun je weten wat waar is als je informatie zelf niet kunt doorgronden en maar aan moet nemen dat cijfers kloppen? Zelfs als je onderbuik zegt dat het niet deugt.

We leven in een tijd waarin mensen weer de barricaden opgaan om op te komen voor hun zaak. Leerkrachten, verpleegkundigen, bouwvakkers, boeren, klimaatactivisten. Allemaal komen ze in actie. Op internet circuleert een filmpje waarin mensen op straat gevraagd wordt naar hoe zij aankijken tegen de boerenprotesten én klimaatactivisme. Op de vraag wat de politie met de protesterende boeren moet doen, zeggen geïnterviewden dingen als: 'laat ze lekker hun gang gaan' | 'je moet toch de aandacht zien te krijgen, want ze luisteren gewoon niet' | 'snelwegblokkades zijn een goed recht voor boeren'. Op dezelfde vraag over klimaatactivisten die in Amsterdam een weg blokkeerden zijn de antwoorden van dezelfde ondervraagden anders: 'laat de politie ze zo langzamerhand maar afvoeren' | 'die kinderen weten niet waar ze het over hebben' | 'laat ze wegtrekken uit hun kraakpanden en aan het werk gaan'. Natuurlijk weten we van zo'n filmpje niet welke quotes de montage niet gehaald hebben, maar toch is het opvallend hoe verschillend mensen acties beoordelen die in feite vergelijkbaar zijn. Op basis van het gevoel dat de ene groep meer of minder gelijk heeft? Daar lijkt het wel een beetje op.

Als meningen en feiten echt zo door elkaar gaan lopen, is dat best gevaarlijk. Het valt niet altijd mee feit van fictie te onderscheiden, maar het is wel in ons aller belang dat zo goed mogelijk te proberen.

Nelleke den Besten