Klas 6 van de SvdO-school in 1956. Bovenste rij, helemaal rechts, Meester van Deuveren.
Klas 6 van de SvdO-school in 1956. Bovenste rij, helemaal rechts, Meester van Deuveren. Archief Historisch Hoeflake

In memoriam: Mannes van Deuveren (Max)

3 februari 2021 om 13:00 Mensen

HOEVELAKEN Op 16 januari is Mannes van Deuveren (Max) op 87-jarige leeftijd nog tamelijk onverwacht overleden. Van Deuveren was zowel leerling (1939-1945) als leerkracht (1955-1965) op de Schimmelpenninck van der Oyeschool in Hoevelaken. Toen hij daarna in Amersfoort aan de MULO les ging geven als docent Duits en economie, wilde hij verder door het leven als Max.

Ondanks het feit dat hij al meer dan 20 jaar niet meer actief in het onderwijs werkzaam was, herinneren zich velen nog zijn aansprekende manier van lesgeven. ,,Hij kon fantastisch mooi verhalen vertellen en was ook zeer betrokken bij zijn leerlingen. Ik was indertijd een beetje verlegen en stond niet vooraan om antwoorden op vragen te geven. Maar dan was hij wel zo attent en empatisch om te vragen, wat vind jij er van?”, aldus Joyce Koster. Bij de begrafenis die op 23 januari plaatsvond, brachten ruim honderd belangstellenden een laatste groet aan Max door middel van het vormen van een haag na de afscheidsdienst in De Eshof.

SCHUILKELDER ,,We woonden aan het eind van de Oosterdorpsstraat, destijds nog Rijksweg geheten, tussen de Penningweg en de Rasterweg. Mijn vader had een aannemersbedrijf. Achter het huis stond een open loods met een kalkkelder erin. Die was gemetseld, met een betonnen vloer. In die kelder werd de droge kalk gedaan, dan water erbij en vervolgens roeren tot de bluskalk een vloeibare massa werd. Dat was de witkalk van toen. In de oorlogstijd werd die kalkkelder schoongemaakt en gebruikt als schuilkelder. Op de grond en tegen de muur werd stro gelegd, zodat het wat zacht was. Wanneer er gewaarschuwd werd, gingen we die schuilkelder in. Dat is meerdere malen gebeurd. Was het gevaar groter, dan gingen we 100 meter verder het land in. Bij een boer was het land uitgediept, met een berg zand eromheen om eventuele kogels te stoppen. Over die kuil was een dak gemaakt en bij gevaar ging de hele buurt er in,” aldus Max van Deuveren in het voorjaarsnummer 2020 van Historisch Hoeflake.

KLOMPEN Hij vervolgt: ,,Ik kom uit een christelijk gezin, dus dat je naar de Schimmelpenninck van der Oyeschool ging, was een uitgemaakte zaak. Ik ben van 1933, was zes jaar toen ik naar school ging en zeven daar toen de oorlog uitbrak. Vrijwel al mijn schooljaren waren dus oorlogsjaren, waaraan ik de nodige herinneringen bewaar. We gingen bijvoorbeeld altijd op klompen naar school, die keurig onder de kapstok naast elkaar werden opgesteld. Later in de oorlog moesten we hout meenemen naar school. Achter in de klas stond een kachel om de klas te verwarmen, maar omdat er geen kolen meer waren moest die met hout gestookt gaan worden.”

FRANS TROMP ,,We kregen ook te maken met bombardementen. Daarom moesten we oefenen voor het geval er een bombardement zou plaatsvinden. We moesten zoveel mogelijk onder de schoolbanken kruipen om bescherming te zoeken.” In 1942 wordt verzetsstrijder Frans Tromp, leerkracht op de Schimmelpenninck van der Oyeschool, opgepakt vanwege zijn verzetswerk en in september gefusilleerd. Als kind heeft Max daarvan weinig meegekregen. ,,Dat werd aan ons als leerlingen niet verteld. Als kind had je in die tijd niet het besef wat die oorlogsjaren daadwerkelijk inhielden. We klommen op het dak van de schuur en gingen op die nok naar een luchtgevecht zitten te kijken. Het echte besef wat de oorlog betekende kwam later pas. Mijn vader was aannemer en die kreeg gewoon zijn geld, al was dat in natura. Hij verdiende zijn geld in vlees en graan en mijn moeder weckte de boter. We hebben daardoor nooit gebrek aan iets gehad.”

HOMMERSOM In 1955 wordt Max van Deuveren leerkracht op de Schimmelpenninck van der Oyeschool. ,,Na de watersnoodramp was er een tekort aan onderwijzers. Er was daarom de mogelijkheid om al na een jaar uit militaire dienst te gaan, wanneer je een werkplek in het onderwijs had. Op de Schimmelpenninck van der Oyeschool ging meester Wijland weg waardoor er een vacature ontstond. Ik heb mijn sollicitatiegesprek gehad met Hommersom, die ik als kind zelf nog als meester heb gehad. Die kende mij dus goed, ik was van harte welkom en heb tien mooie jaren op school gehad.”

WIJNAND VAN LEEUWEN Van Deuveren: ,,Als leerkrachten hadden we ook pleinwacht. Een van die pleinwachten zal ik nooit vergeten. Ik was net vooraan op het schoolplein bij de straat, komt daan Wijnand van Leeuwen, de schillenboer, aanlopen. Stoppelbaard, stuk pruimtabak in de mond, midden op weg en een geit aan een touwtje. ‘En Meester, kun je ze nogal de baos? As mjien jonges lastig binne geef je ze maor een klap veur d’r harses, maar wel in het redelijke hoor en dan kriege ze d’r van mien thuis nog een trap onder de kont bie.’ ,,Maak je maar niet ongerust Wienand, slaan is helemaal niet nodig”, zei ik. ,,Met de geit naar de bok, Wienand?” ‘Och ja meester, veur die vuuf en dartig cent kun je zelf thuis niet ligge te prutse’. ,,Na een grote bruine fluim op straat te hebben gedeponeerd, ging Wijnand onverstoorbaar weer verder richting bok”.

,,Het hoogtepunt voor de kinderen waren mijn vertellingen”, vervolgt Max. ,,Het laatste half uur op vrijdagmiddag vertelde ik altijd over Kazan de Wolfshond. Maar uiteraard alleen wanneer er goed werd doorgewerkt. De kinderen vonden het heel erg wanneer ik niet zou vertellen, dus toen ik een keer tussendoor naar de huisarts moest voor een prik, hebben de kinderen gewoon doorgewerkt. Het moet wel een hele rustige klas geweest zijn. Ik heb ooit een klas van 54 kinderen gehad. Daarbij zou dat waarschijnlijk niet mogelijk zijn geweest.”

HISTORISCH HOEFLAKE Max was getrouwd met Riet Fles, met wie hij meer dan 65 jaar samen is geweest. Ze kregen vier kinderen, onder wie een pleegdochter. In de loop van de jaren zijn er vijf kleinkinderen en acht achterkleinkinderen bij gekomen. Een groot verdriet in hun leven was het overlijden van Nanda in 1989 en in 2015 van Annemiek. Maatschappelijk was Max in de loop van zijn leven heel actief. Niet voor niets heeft hij een onderscheiding ontvangen voor al het werk in dienst van de gemeenschap dat hij in zijn leven heeft gedaan.

Zo is dankzij Max en Kees van Duijn De Lindenhof gebouwd op het voormalige TC Weldamterrein aan de Kyftenbeltlaan. Samen richtten ze de WOH (Woongroep Ouderen Hoevelaken) op: een woongroep waarin het naar elkaar omzien centraal stond. De uitvoering vroeg een lange adem, maar het plan is uiteindelijk geslaagd. Ook in de Stichting Historisch Hoeflake was Max actief als secretaris en als lid van de fotocommissie. In de kerk heeft hij in de loop van de jaren heel wat functies vervuld. Zo stond hij aan de wieg van het ontstaan van de Buitengewone Wijkgemeente in Wording, wat later de Eshofgemeente is geworden.

Door Gerrit Steen

Mannes van Deuveren (Max).
advertentie
advertentie