29 oktober 2013 om 00:00 Nieuws

Hierbij de tekst van het interview met Hiltjo Graafland. Harry Koelewijn heeft al een keer foto's gemaakt, toen hij werd geridderd. Een daarvan kan erbij worden geplaatst.

--------------------------------------------------------------------

Bij aankomst bij de Koninklijke BDU is dit bericht gecontroleerd op de aanwezigheid van virussen.

--------------------------------------------------------------------

Hiltjo Graafland: Getroffen, maar niet verslagen

NIJKERK – Hij werd geridderd en er werd zelfs een pleintje naar hem genoemd nabij gezondheidscentrum Nije Veste. Het afscheid van huisarts Hiltjo Graafland is niet ongemerkt voorbij gegaan. Maar het was wel een gedwongen afscheid. Gedwongen door een zeldzame ziekte. Hij mag dan door ziekte zijn getroffen, verslagen is hij nog niet.

door Henk Brinkman

Hiltjo Graafland heeft nooit meer spreekuur kunnen houden in gezondheidscentrum De Nije Veste. Een half jaar voor de opening werd hij geveld door de Ziekte van Clarkson. Een ziekte waarvan in de afgelopen 40 jaar ongeveer 100 gevallen wereldwijd zijn beschreven in de medische literatuur. In Nederland zijn slechts twee ziektegevallen bekend. ,,En daar ben ik er één van,” zegt hij met de hem kenmerkende opgewekte nuchterheid. ,,De fietstocht Tour for Life is mijn Waterloo geworden. Ik kreeg vlekken voor mijn ogen, pijn op de borst en mijn lichaam hield veel vocht vast. Ik zag er niet uit en moest de fietstocht voortijdig verlaten. Ik zat daarna compleet apathisch op de bank en leidde het leven van een 90-jarige.” En dat terwijl Graafland een uitermate actieve man was. Naast zijn huisartsenpraktijk, heeft hij zich jarenlang actief ingezet voor de komst van het gezondheidscentrum Nije Veste. Ook was hij actief binnen de Nijkerkse Hockeyclub. Hij fietste, sportte. Hield zich bezig met de Stichting Nijkerk Helpt Nu, van waaruit hulpverleningsprojecten werden opgezet na de tsunami in Thailand, Indonesië en Sri Lanka, maar ook na de aardbeving op Haïti. ,,En dan deed ik ook nog de tuin als uitlaatklep.”

Hij koestert nog warme gevoelens voor de Stichting Nijkerk Helpt Nu. ,,Samen met Artsen Zonder Grenzen hebben we met Nijkerks hulpgeld een verloskundige kliniek gebouwd op Haïti. In Pakistan zijn na de grote aardbeving daar samen met Vluchtelingenwerk meegeholpen met de opbouw van medische hulpposten. De Stichting Nijkerk Helpt Nu leidt nu een slapend bestaan, maar het is een fundament voor hulpverlening als zich een situatie voordoet waar hulp nodig is.”

Aan al die activiteit kwam een abrupt einde. Graafland: ,,Het is heel frustrerend als je altijd zo actief bent geweest om dan als grootste uitdaging te hebben dat je stil op de bank moet gaan zitten.” Het kostte een paar jaar voor er eindelijk duidelijkheid was over de diagnose van zijn ziekte. Graafland: ,,Het systeem van de gezondheidszorg is niet ingericht op onderzoek en diagnose van zeldzaam voorkomende ziekten. Het is een zoektocht. Veel tijd wordt besteed aan spoedeisende hulp. Maar spoedeisend en belangrijk zijn niet altijd identiek. Wat belangrijk is voor patiënten, maar niet spoedeisend is, dreigt wel eens onder te sneeuwen. Ik moet bekennen dat ik me daar als huisarts ook wel eens aan schuldig heb gemaakt. Je schenkt in de praktijk toch meer aandacht aan patiënten waarvoor spoed vereist is. Andere gevallen blijven dan als het ware op een stapeltje liggen, waar je dan later nog wel aandacht aan wilt besteden. En toch gaat het in Nederland om naar schatting 1 miljoen mensen die aan een zeldzame ziekte lijden. Ter vergelijking: In Nijkerk zou het dan kunnen gaan om 2500 mensen.”

Een bijkomend probleem voor mensen die aan zeldzame ziekten lijden, is dat er relatief weinig onderzoek wordt gedaan, waardoor er ook geen medicijnen voor worden ontwikkeld. In Nijkerk heeft de dit jaar overleden ALS-patiënt Henk Claasen daar veelvuldig aandacht voor gevraagd. Graafland: ,,Mensen met een zeldzame aandoening zijn dan aangewezen op de zogenoemde weesmedicijnen. Medicijnen die voor andere ziekten zijn ontwikkeld, maar die wellicht wel baat bieden. Ik heb me ook voor experimentele behandelingen beschikbaar gesteld. Experimenteel wil niet zeggen dat het experiment niet is gefundeerd op wetenschappelijke inzichten.”

Graafland toont een grafiek van zijn eigen inspanningsboog, die een flinke daling vertoont tot vrijwel nul, maar de laatste tijd een lichte stijging vertoont. ,,Ik moet nog steeds erg rustig aan doen, maar het gaat een ietsje beter.”

Levenswerk

De vestiging van gezondheidscentrum Nije Veste is bijna het levenswerk van Hiltjo Graafland geworden. ,,Acht jaar lang heb ik me met anderen ingezet voor de komst van het gezondheidscentrum. En het resultaat mag er zijn. Ik had nooit mogen dromen dat het dit had mogen worden. Het draait in de zorg om samenwerken. Dat vraagt een cultuuromslag. Een omslag in denken. Als hulpverlener moet je ook nadenken over zaken die buiten jouw beroepsgroep liggen. In de huurcontracten voor de verschillende hulpverleners hebben we ook prikkels opgenomen die tot meer samenwerking leiden. En bij de bouw hebben de stenen de visie gevolgd. In het gebouw is een grote open trap. Die ligt centraal. Daar is heel bewust voor gekozen, hoewel het niet past in de economische visie op bouwen. Maar via die trap wordt verbinding gelegd tussen alle zorgverleners in het gebouw. En het werkt. Er ontstaan contacten tussen de orthopeed en de fysiotherapeut. Tussen de huisarts en de internist. De huisarts wordt altijd gezien als de spil in de gezondheidszorg. Hij kan ook de spil zijn door dingen los te laten. Niet alles zelf te doen. Wel met een regiefunctie.” Graafland is blij om te zien dat het model wat hem voor ogen stond, werkt en steeds verder wordt ontwikkeld. ,,De directeur van de Nije Veste, Carl Verheyen, is zeer vooruitstreven en werkt daar steeds aan verder.” Graafland is zichtbaar enthousiast over de ontwikkelingen en zou nog graag willen meewerken en meedenken. ,,Ja, mijn denkkracht heb ik weer terug. En ik weet wat er speelt in de wereld van de zorg. Ook als het gaat om de decentralisatie van zorgtaken naar de gemeenten, zoals bij de WMO.” Graafland ziet mogelijkheden om de nu gescheiden werelden bij elkaar te brengen en heeft daar ook ideeën over. ,,We hebben hier in Nijkerk te maken met twee ziekenhuizen en twee gezondheidscentra. Geografisch is dat mooi afgebakend. De wil om samen te werken is er. Daar moeten we wat mee doen om de zorg te verbeteren.”

Foto: Hiltjo Graafland en zijn vrouw ? werd benoemd als ridder in de Orde van Oranje Nassau. Bij de Nije Veste is een pleintje naar hem vernoemd.

advertentie
advertentie