Afbeelding
bdu
Column

(Geen) paniek

11 maart 2020 om 11:04 Column

,,Hoewel er geen enkele reden is tot paniek, vragen wij…" De afgelopen week begon voor mij met een overleg over hoe in de organisatie waar ik werk om te gaan met (de dreiging van) het coronavirus. De meeste mensen zijn niet echt bang voor het naderende virus, maar we kopen al wel vast de schappen desinfecteergel leeg bij drogisterijen en supermarkten. Voor de zekerheid. We zijn nu eenmaal graag voorbereid. De echte preppers onder ons beginnen zelfs al een beetje met hamsteren. Want je weet maar nooit. Het grappige van de woordcombinatie 'geen paniek' vind ik dat je er vaak het tegenoverstelde mee bereikt van wat je beoogt. Als het woord paniek valt, zien we het ontkennende woordje ervoor niet of nauwelijks. Waardoor juist het woord paniek blijkt hangen, dat toch een zekere alertheid in ons wakker maakt en aanzet tot (voorbereidend) handelen. In het specifieke geval van het coronavirus laat het menigeen juist een diepe zucht slaken, omdat we de aandacht een beetje overtrokken vinden. Je wordt een beetje coronamoe als je 23 keer op een dag leest hoe je je handen goed moet wassen en dat je moet hoesten en niezen in de binnenkant van je elleboog. Laten we stellen dat het woordje paniek – in zijn ontkennende vorm – wellicht wat te vroeg gevallen is in deze situatie.

In andere situaties verwacht je juist dat mensen wel even schrikken. Als een truck de gevel van het stadhuis ramt bijvoorbeeld, waar je net op je nieuwe paspoort zit te wachten of je om een andere reden in de publieksruimte bevindt. Maar kennelijk is de drive zoiets vast te leggen als je frontrow aanwezig bent bij zo'n heftige lokale nieuwsgebeurtenis groter dan je angst. En de woorden 'maar ik heb een afspraak' legitimeren dan je aanwezigheid als iemand je maant weg te wezen. Aan de verdedigingsmechanismen fight (vechten), flight (vluchten) of freeze (verstijven) zou je in deze tijd zomaar film (vastleggen) kunnen toevoegen. Hoe dat je precies beschermt tegen de dreiging waarmee je oog in oog staat is mij een raadsel, maar het is wel steeds vaker een primaire, natuurlijke reactie op heftige gebeurtenissen. Later las ik overigens dat andere aanwezigen wel stonden te trillen op hun benen. En door de beelden van de filmer – die zich razendsnel verspreidden – is heel goed te begrijpen waarom. Soms is er geen reden tot paniek, soms slaat de schrik je om het hart. Maar eigenlijk is het ook wel geruststellend te ervaren dat we zelfs in heftige situaties in staat zijn razendsnel over te gaan tot de orde van de dag.

Nelleke den Besten.

advertentie
advertentie