Afbeelding
Paul Nolens
PREMIUM

Onrust op de boerderij: ‘Maar we zijn niet bang voor de toekomst’

12 november 2019 om 07:45 Natuur en milieu

NIJKERK Van Natura 2000-polder tot Veluws ‘coulissenlandschap’, Nijkerkse boeren leven en werken in heel verschillende gebieden. Eén ding hebben de boeren binnen de gemeentegrens gemeen: ze maken zich zorgen. Die zorgen kwamen vorige maand tot een landelijke eruptie, het beeld van de stakende boeren staat iedereen nog helder voor de geest. Maar treft de stikstofcrisis de diverse soorten boeren in Nijkerk eigenlijk? Hoe gaan de agrariërs in de Polder Arkemheen in het dagelijks leven om met de strenge regels en onzekere toekomst en is dat anders dan een boer aan de andere kant van de gemeente? Stad Nijkerk portretteert de komende periode een aantal boeren uit de verschillende hoeken van de gemeente. Te beginnen met boerderij Ark van de familie Van ‘t Klooster. 

Wie vanaf de jachthaven over de Zeedijk naar het stoomgemaal fietst, komt halverwege biologische boerderij Ark tegen, onderaan de dijk, in de bocht waar de Arkerweg begint. Een idyllischer stukje Nijkerk is nauwelijks denkbaar. 

Als je vanuit de achtertuin van de familie Van ‘t Klooster over de weilanden uitkijkt op het stoomgemaal, lijkt er niets dan rust te heersen op en rond deze boerderij, maar binnen aan de keukentafel is dat wel anders. Piet (48) en Marieke (40) van ‘t Klooster wonen in de boerderij, die ze hebben overgenomen van neef Kees (62). Kees is nog altijd actief in het bedrijf en ook is aangeschoven voor een bak koffie. En tijdens de koffiepauze gaat het de laatste weken over weinig anders dan de stikstofcrisis. ,,Het beheerst ons dagelijkse leven’’, steekt Marieke van wal. ,,De mobiele telefoon ligt hier constant op tafel om het laatste nieuws te volgen.’’ Ze typeren zichzelf niet als ‘stakers’, maar vorige maand zijn ze wel meegegaan naar Den Haag. Marieke: ,,Er wordt momenteel zo veel geroepen, dat we vrezen voor verkeerde besluiten, maar we zijn niet bang voor de toekomst.'' 

Tekst gaat verder onder de foto van (v.l.n.r.) Kees, Piet en Marieke van 't Klooster.

Boerderij Ark staat middenin Natura 2000-gebied. En juist die gebieden staan centraal in de huidige discussie. ,,Dit is een weidevogelgebied dat zich kenmerkt door grasland. Grasland is niet stikstofgevoelig, dus wat dat betreft raakt de discussie ons niet’’, plaatst Piet hun bedrijf in het grotere plaatje. ,,Maar eigenlijk is het probleem iets wat de overheid zélf gecreëerd heeft, door overal in het land ‘postzegelnatuurgebieden’ aan de wijzen. Agrarisch gebied is opgewaardeerd tot natuurgebied. Ik heb het gevoel dat ze natuur willen creëren of in stand houden die er niet is. Het probleem zit in de extreem hoge eisen voor Natura 2000-gebied.’’

Omdat boerderij Ark in dit beschermde poldergebied staat, houdt de familie Van ‘t Klooster er een andere bedrijfsvoering op na dan de meeste boeren in het land. Marieke: ,, Wij zijn als boer een vreemde eend in de bijt. We zijn gericht op de natuur. Wij boeren ‘natuurinclusief’. Op veel plekken in het land is deze manier van boeren niet te doen. Onze grond is er erg geschikt voor, anders dan in andere delen van het land.’’ Piet vult aan: ,,Het beeld ontstaat dat onze manier van biologisch boeren gekopiëerd zou moeten worden naar de rest van het land om de crisis de kop in te drukken, maar dat kan echt niet. Wij pachten bijvoorbeeld grond van Staatsbosbeheer. Daar betaal je een stuk minder voor dan het reguliere pachttarief. Als je regulier pachttarief zou moeten betalen, is onze manier van bedrijfsvoering niet te doen.’’

Tekst gaat verder onder de foto.

Piet, Marieke en Kees raken tijdens de koffie regelmatig met elkaar verzeild in een ingewikkelde discussie, waar termen als ‘fosfaatrechten’, ‘stikstofgevoeligheid’ en ‘methaan’ in rap tempo over de tong gaan. Duidelijk is: het is ingewikkeld. 

Kees: ,,Wij staan er genuanceerd in. Je hebt mensen die überhaupt ontkennen dat er een probleem is. Zo ver willen wij niet gaan, maar wij zijn wel benieuwd naar wat het probleem is. Dat is niet altijd duidelijk. Wat wel duidelijk is, is dat het een ramp voor de sector zou zijn als de helft van de boeren weg zou moeten.’’

Marieke vult aan: ,,En waar houdt het op? Een paar jaar geleden ging het over de fosfaatrechten. Toen moesten we al een aantal koeien weg doen. Nu gaat het over stikstof. En de volgende ronde gaat het over Co2-uitstoot.’’ Piet: ,,En dan moeten er misschien weer maatregelen genomen worden die haaks staan op wat er nu gedaan wordt.’’ Kees: ,,Daarom was dit vorige maand echt de druppel die de emmer deed overlopen. De frustratie in de sector komt er nu uit.’’

Tekst gaat verder onder de foto.

Het drietal verwacht niet dat het actievoeren door boeren voorbij is. Kees: ,,Ik verwacht dat er nog actie gaat komen richting de voedselindustrie.’’ Marieke stemt fanatiek in: ,,We zitten met een nasleep van de geschiedenis. Na de oorlog was het credo ‘nooit meer honger’ en nu wil iedereen goedkoop blijven eten. Daardoor staan de prijzen onder druk. Bovendien wordt er nog heel veel goedkoop eten uit het buitenland gehaald, terwijl we in Nederland zo duurzaam en hoogwaardig voedsel produceren.’’ Piet: ,,Het is voor veel consumenten ook niet duidelijk waar je nu precies goed aan doet, als je eten koopt.’’

Vooralsnog boert de familie Van ‘t Klooster zoals ze dat altijd hebben gedaan: middenin en met respect voor de natuur. De 95 koeien die ze hebben, staan zo vaak mogelijk buiten, al is dat in strijd met de stikstofregels. Piet: ,,We zijn een biologische boerderij. Voor dat biologische keurmerk moeten onze koeien zo vaak mogelijk buiten staan. Nu zou dat ineens niet mogen vanwege de stikstof? Dat kan dus niet.’’ Kees: ,,Dit is tekenend voor hoe ingewikkeld de hele situatie is.’’ 

Door Paul Nolens

Stad Nijkerk start binnenkort met Stad Nijkerk Premium, een online platform waar unieke verhalen voor abonnees worden aangeboden, naast ons dagelijkse nieuws dat gratis te lezen is. De komende dagen publiceren we dergelijke extra verhalen gratis op onze vernieuwde website als 'voorproefje'.
advertentie
advertentie