Eigenaardig

Wij waren vorige week een nachtje weg naar Leiden.

Halloween is daar nogal aanwezig in het straatbeeld: met spinnenwebben bedekte ramen, enge maskers en angstaanjagende attributen in etalages en verklede figuren die het griezelfeest helemaal tot leven brengen. Vanavond is het echt zover, dan is het "All Hallow's Eve", de vooravond van het christelijke Allerheiligen.

Ik heb het gevoel dat het feest met de uitgeholde pompoenen - al dan niet gedreven door commercie - steeds meer wortel schiet in Nederland. Het maakt mij nieuwsgierig naar waar het vandaan komt. Wie denkt dat de traditie overwaait vanuit Amerika heeft het niet (helemaal) bij het juiste eind. Halloween kent zijn oorsprong in het Keltische oogstfeest Samhain. In Brittannië dus. Voor de Kelten was het een soort oudjaarsdag. De oogst was binnen voor de winter en daarmee begon het nieuwe jaar. Ze vierden dat onder meer met grote vreugdevuren en om daar voldoende hout voor te verzamelen trokken de Keltische kinderen langs de deuren: trick or treat, want ze kregen er vaak iets lekkers bij. En waar die verkleeddrift dan vandaan komt? Nou, de Kelten geloofden dat in het donker de deur naar de onderwereld op een kier stond, waardoor boze doden zomaar weer boven de grond konden komen om levenden flink bang te maken. En wat doe je dan? Dan tuig je jezelf op tot nog enger wezen om de onderwereldfiguren zelf te laten schrikken. Logisch. Tot zover de geschiedenisles, gebaseerd op een artikel op Leiden.tv. ,,Maar al dat heidense gefeest, daar hielden de eerste pausen niet van. Om de overgang van de natuurreligie naar het christendom zo soepel mogelijk te laten verlopen, werden heidense feestdagen gekleid tot christelijke varianten", staat ook in dat artikel. Vertrouwde tradities kregen dan opnieuw vorm: zo bakten de christenen 'zielenkoeken' die door straatarme kinderen werden opgehaald (tadaa: trick or treat).

Het adopteren van andermans tradities is dus van alle tijden. Van heidens naar christelijk, maar ook andersom (getuige de vele carnavalsfeesten). En het gebedel om snoep langs de deuren op Sint Maarten (11 november) is ook al lang niet meer streekgebonden. Iedereen mag uiteraard lekker zelf weten welk feest hij wel of niet viert, maar ik vind het nogal eigenaardig dat we in een land waarin mensen volgens sommigen "terug moeten naar hun eigen land" zodra ze ook maar enigszins de suggestie opwerpen dat "onze tradities" aan verandering toe zijn, zo makkelijk tradities uit andere landen adopteren.

Nelleke den Besten.