Fatsoen

Laat ik maar met de deur in huis vallen: ik ben een beetje in de war. Op zoek naar het filmpje van CDA-fractievoorzitter Joop van Ruler over de Nijkerkse begroting, bezocht ik de Facebookpagina van zijn partij. De kijk van de oppositie kan een interessant vertrekpunt zijn voor een column, maar dat moet even wachten. Want ik stuitte op de vraag/oproep 'Hoe respectvol is Nijkerk? Doe mee aan het onderzoek!' en toen was ik afgeleid. Nieuwsgierig klikte ik de link naar cda.nl/respect aan om het onderzoek te bekijken. Wat mij in verwarring bracht, waren de antwoordmogelijkheden die het CDA geformuleerd had op de openingsvraag "Wat vindt u vormen van respect?" Ik som ze voor je op: "Elkaar groeten op straat | Ouderen met u aanspreken | Voorrang geven in het verkeer | Je eigen rotzooi opruimen | Elkaar uit laten praten bij meningsverschillen | Vrijwilligerswerk doen | Rekening houden met de buren | Opstaan voor ouderen of zwangeren in het openbaar vervoer | Bij de kassa iemand voor laten gaan die slechts een paar boodschappen heeft". Dat waren ze allemaal.

Huh?! Dit gaat niet over respect, dacht ik, maar over fatsoen. En het woordenboek is dat met me eens, want op VanDale.nl staat:

"fat.soen (het; o; meervoud: fatsoenen) 1 goede manieren in de omgang". Wat ik mis in de opsomming van het CDA is het respect dat je opbrengt voor iemands opvattingen of rechten. Een ander in zijn waarde laten (ook) als je het niet met hem eens bent. Als je het mij vraagt, betekent respect vooral dat laatste. Laat je dat na, dan kun je tienduizend keer "u" zeggen, maar dan ben je alsnog respectloos. Geef je iemand voorrang in het verkeer, dan respecteer je de verkeersregels. Of je bent gewoon aardig. Laat je iemand die slechts een paar boodschappen heeft voorgaan bij de kassa, dan is dat lief van je. Maar het is niet respectloos als je het nalaat.

Wikipedia geeft onder het kopje "Jongerencultuur" nog een betekenis van respect, namelijk: tonen dat je níet op iemand neerziet. Laat dat nou net ook één van de sterke associaties zijn die ik bij het woord heb. Zo komt het bijvoorbeeld ook bij elke wedstrijd in de Champions League in beeld: "Respect. No to racism." Ik geef toe, het CDA-onderzoek geeft ruimte om je eigen antwoord te formuleren op de gestelde vragen, maar ik ben toch een beetje geschrokken van de wat karige opvatting van de partij zelf over wat respect is. Niets mis met "Fatsoen moet je doen" van good old Balkenende, maar vergeet respect ook zeker niet na te laten.

Nelleke den Besten.